Evet, çocukluk çağı kafa travmaları (özellikle hafif-orta düzeyde bile olsa), öğrenme güçlüğü, dikkat eksikliği (DEHB), otizm benzeri belirtiler ve diğer nörogelişimsel bozukluklar açısından önemli bir tetikleyici ya da katkılayıcı faktör olabilir.
Bu konuda literatürden ve klinik gözlemlerden elde edilen en önemli bulguları aşağıda özetliyorum:
🧠 1. Kafa Travması Nörogelişimsel Bozukluklara Neden Olabilir mi?
Evet, olabilir. Özellikle:
- Prefrontal korteks, temporal lob ve beyin sapı gibi bölgeler çocuklukta çok hassastır.
- Bu bölgeler dikkat, planlama, duygusal regülasyon ve dil gelişimiyle yakından ilişkilidir.
- Travma sonrası bu alanlarda mikrohasar oluşabilir; qEEG’de bu durum anormal dalga örüntüleriyle tespit edilebilir.
📚 Yeates et al. (2007):
“Hafif travmatik beyin hasarı (mTBI) geçiren çocukların %15-20’sinde 1 yıl içinde dikkat, öğrenme ve davranış bozuklukları gelişebilir.”
📚 Max et al. (2005):
“Kafa travmasından sonra yeni başlayan dikkat eksikliği sendromu gelişebilir (secondary ADHD).”
🧠 2. Travma Sonrası Otizm Benzeri Belirtiler?
- Kafa travması sonrası çocukta sosyal çekilme, göz teması kuramama, tekrarlayıcı hareketler gibi otizm benzeri davranışlar gelişebilir.
- Bu tür olgular genellikle “edinsel otizm” ya da “regresif nörogelişim” olarak değerlendirilir.
- Özellikle erken çocukluk dönemindeki travmalar, gelişmekte olan sosyal beyin ağlarını etkileyebilir.
📚 Hofman & Donders (2002):
“Travmatik beyin hasarı geçiren çocuklarda, sosyal işlevsellikte gerileme ve stereotipik davranışlar sık gözlenmektedir.”
🧠 3. qEEG Bulguları Ne Gösterir?
- Kafa travması sonrası qEEG’de en sık görülen bozukluklar şunlardır:
- Frontal bölgelerde yüksek theta (yavaş dalgalar) → dikkat ve yürütücü işlev zayıflığı
- Temporal bölgelerde asimetrik beta → dil ve hafıza sorunları
- Genellikle koherens düşüklüğü → beyin bölgeleri arası iletişim kopukluğu
Bu bulgular hem öğrenme güçlüğü hem de dikkat eksikliğiyle ilişkilidir.
🧠 4. Travma Öncesi Var Olan Eğilimleri Alevlendirme Etkisi
- Travma tek başına bir neden olmayabilir ama:
- Genetik yatkınlığı olan bir çocukta semptomları erkene çekebilir.
- Hafif belirtileri olan bir çocukta klinik tabloyu ağırlaştırabilir.
📌 Sonuç ve Klinik Öneri:
✅ Her nörogelişimsel bozukluğu olan çocukta geçirilmiş kafa travması öyküsü sorgulanmalıdır.
✅ Hafif travmalar bile, beyin gelişimi açısından uzun vadeli etkiler yaratabilir.
✅ qEEG ile bu etkilerin beyin üzerindeki izi belirlenebilir ve hedefe yönelik neurofeedback ya da rehabilitasyon planı oluşturulabilir.
